Lista aktualności Lista aktualności

Leśne groby i cmentarze

Listopad to miesiąc, w którym w sposób szczególny myślimy o grobach i cmentarzach.

Las skrywa różne tajemnice a wśród nich stare groby i cmentarze. W lasach Nadleśnictwa Strzebielino mamy ponad 20 takich miejsc. Różna jest ich historia i pochodzenie. Połowa z nich to stare cmentarze poewangelickie. Po I wojnie światowej Kaszuby sztucznie podzielono na trzy państwa. Bliskość pogranicza zawsze generuje wielonarodowość. W wielu tutejszych wsiach mieszkała ludność niemiecka wyznania ewangelickiego. To właśnie oni lokalizowali swoje cmentarze na skraju wsi lub w pobliskim lesie. Pozostałości po takich obiektach możemy spotkać w wielu miejscach. Najlepiej zachowane spośród nich to:

  • w Leśnictwie Świetlino na zachód od wsi Wysokie
  • w Leśnictwie Karczemki przy „Brzozowej Drodze" na południe od wsi Godętowo
  • w Leśnictwie Godętowo na południe od wsi Wielistowo
  • w Leśnictwie Góra  przy drodze asfaltowej Bolszewo – Zamostne

Odnajdziemy tam pozostałości po mogiłach, płyty nagrobne lub ich fragmenty, jak również kamienne murki otaczające cmentarz. Większość z nich jest ogrodzona i w niektórych przypadkach to właśnie drewniany płotek podkreśla wyjątkowość miejsca.

W lesie między Paraszynem a Tępczem znajduje się miejsce upamiętniające wydarzenia z II wojny światowej. Jest to pozostałość po bunkrze Gryfa Pomorskiego, tajnej organizacji wojskowo-cywilnej. W czerwcu 1944 r. 6-osobowa grupa partyzantów została zaatakowana przez Niemców, w wyniku czego zginęło dwoje Polaków. Do pozostałości po bunkrze można łatwo dotrzeć niebieskim szlakiem rowerowym.

Pozostałość po bunkrze Gryfa Pomorskiego (Fot.  J. Kuczyńska)

Innym miejscem przypominającym o tragicznej historii II wojny światowej jest zbiorowa mogiła ofiar Marszu Śmierci. W lesie pod Łówczem rozstrzelano 512 więźniów. Wydarzenie to upamiętnia cmentarz z drewnianym krzyżem autorstwa miejscowego rzeźbiarza. Całość ogrodzona jest metalowym płotem. Odnalezienie tego miejsca nie powinno sprawiać trudności – we wsi Łówcz Górny należy kierować się leśną drogą na północ a potem skręcić w prawo zgodnie z tablicą informacyjną.

Sięgnijmy jeszcze bardziej w głąb historii. W lesie nieopodal wsi Lewino znajduje się pogańskie cmentarzysko kurhanowe. Stanowisko archeologiczne tworzy zespół 16 kurhanów rozmieszczonych na powierzchni ok. 0,5 ha. Badania archeologiczne wykazały, że pochodzą z X-XII w n.e. Poprowadzona przez cmentarzysko ścieżka i tablice informacyjne pomogą w bliższym poznaniu tego miejsca.

Wędrując po naszych lasach spotkać możemy też pojedyncze mogiły. Mają one często związek z dawnymi majątkami ziemskimi takimi jak Barłomino, Kębłowo, Wielistowo czy Godętowo. Miejscem szczególnie interesującym jest mogiła dziedzica majątku Bożepole. Historia tego grobu sięga początku XX w. Tutejsza ludność podaje dwie okoliczności jego śmierci: poniósł go koń lub popełnił samobójstwo Można tam łatwo dotrzeć, podążając z leśniczówki Paraszynek żółtym szlakiem pieszym.

Są też i inne miejsca pochówków, pojedyncze groby, krzyże czy kamienie upamiętniające ludzi i zdarzenia.  Niektóre z nich są już trudne do odnalezienia a ślady po nich zatarł czas.